به نقل از «تابناک»

هابل شکارچی سایه‌ها می‌شود!/ عکس

تاریخ انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۸۰۱۱۴

به  گزارش تابناک، ستاره جوان «تی‌دبلیو مار باریک» یا «تی‌دبلیو هیدرا» (TW Hydrae) با دانشمندانی که آن را به کمک تلسکوپ فضایی هابل (HST) ناسا رصد می‌کنند، سایه‌بازی می‌کند.

ستاره‌شناسان در سال ۲۰۱۷ گزارش دادند که روی صفحه یک قرص گاز و غبار در اطراف یک ستاره کوتوله قرمز، سایه‌ای را کشف کرده‌اند. این سایه یک سیاره نیست، بلکه متعلق به یک قرص داخلی است که کمی به قرص بیرونی بسیار بزرگتر تمایل دارد و باعث ایجاد سایه می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از توضیحات ارائه‌شده این است که گرانش یک سیاره دیده‌نشده، غبار و گاز را به سوی مدار شیب‌دار سیاره می‌کشد.

اکنون، سایه دوم بین مشاهدات ذخیره‌شده در آرشیو «MAST» هابل ظاهر شده است. این سایه شاید متعلق به قرص دیگری باشد که درون منظومه قرار دارد. این دو قرص احتمالا شواهدی از یک جفت سیاره در حال تشکیل شدن هستند.

سن تی‌دبلیو هیدرا کمتر از ۱۰ میلیون سال است و در فاصله ۲۰۰ سال نوری از ما قرار دارد. منظومه شمسی ما در حدود ۴.۶ میلیارد سال پیش ممکن است مشابه منظومه تی‌دبلیو هیدرا بوده باشد. از آنجا که منظومه تی‌دبلیو هیدرا تقریبا روبه‌روی دید ما از زمین متمایل شده، این یک هدف بهینه برای دیدن محیط تشکیل سیاره است.

سایه دوم، از مشاهدات به دست آمده در ششم ژوئن ۲۰۲۱ به عنوان بخشی از یک برنامه چند ساله طراحی‌شده برای ردیابی سایه‌ها در قرص‌های ستاره‌ای دور کشف شد. جان دبس (John Debes)، پژوهشگر موسسه علوم تلسکوپ فضایی (STScI)، قرص تی‌دبلیو هیدرا را با مشاهداتی که هابل چندین سال پیش به دست آورده بود، مقایسه کرد.

دبس که پژوهشگر ارشد این پروژه است، گفت: ما متوجه شدیم که سایه کار کاملا متفاوتی را انجام داده است. وقتی برای اولین بار داده‌ها را مورد بررسی قرار دادم، فکر کردم مشکلی در مشاهده پیش آمده است زیرا آن چیزی که انتظار داشتم نبود. من ابتدا ناراحت بودم و همه همکارانم می‌پرسیدند که چه خبر است. کمی طول کشید تا ما بتوانیم توضیحی را پیدا کنیم.

بهترین راه حلی که گروه دبس ارائه دادند، این بود که دو قرص ناهمتراز وجود دارد که سایه می‌اندازند. قرص‌ها در مشاهدات قبلی آن قدر به هم نزدیک بودند که پژوهشگران آنها را گم کردند اما اکنون با گذشت زمان از هم جدا شده و به دو سایه تقسیم شده‌اند. دبس ادامه داد: ما پیشتر هرگز چنین چیزی را روی یک قرص پیش‌سیاره‌ای ندیده بودیم. این موضوع، منظومه مورد نظر را بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی می‌کند که در ابتدا تصور می‌کردیم.

ساده‌ترین توضیح این است که قرص‌های ناهمتراز احتمالا ناشی از کشش گرانشی دو سیاره در سطوح مداری کمی متفاوت هستند. هابل در حال گردآوری یک نمای کلی از ساختار منظومه است.

هابل شکارچی سایه‌ها می‌شود!/ عکس

قرص‌ها ممکن است نشانه‌ای از وجود سیاراتی باشند که هنگام چرخیدن به دور ستاره، از یکدیگر پیشی می‌گیرند. این کار به نوعی مشابه چرخاندن دو صفحه گرامافون با سرعت‌های کمی متفاوت است. گاهی اوقات، برچسب صفحه‌ها با هم مطابقت دارند اما یکی از آنها جلوتر می‌رود.

دبس گفت: این موضوع نشان می‌دهد که دو سیاره باید نسبتا نزدیک به یکدیگر باشند. اگر یکی بسیار سریع‌تر از دیگری حرکت می‌کرد، مشاهدات پیشین حتما این موضوع را نشان می‌دادند. آنها مانند دو خودروی مسابقه هستند که نزدیک به هم قرار دارند اما یکی به آرامی از دیگری سبقت می‌گیرد.

این دو قرص درونی حدود پنج تا هفت درجه نسبت به صفحه قرص بیرونی تمایل دارند. این با دامنه تمایلات مداری در منظومه شمسی ما قابل مقایسه است. دبس گفت: این دقیقا با ساختار معمولی سبک منظومه شمسی مطابقت دارد.

قرص بیرونی که سایه‌ها روی آن می‌افتند، ممکن است تا چندین برابر شعاع کمربند کویپر (Kuiper belt) منظومه شمسی ما گسترش یابد. این قرص بزرگتر، شکاف عجیبی دارد که فاصله آن دو برابر میانگین فاصله سیاره پلوتو از خورشید است. این موضوع می‌تواند شواهدی برای وجود سیاره سوم در منظومه باشد.

تشخیص دادن سیاره‌های درونی دشوار خواهد بود زیرا نور آنها در تابش خیره‌کننده ستاره گم می‌شود. همچنین، گرد و غبار موجود در منظومه، نور بازتابی آنها را کم می‌کند. رصدخانه فضایی گایا (Gaia space observatory) متعلق به آژانس فضایی اروپا (ESA) ممکن است بتواند حرکات ستاره را اندازه‌گیری کند اما با توجه به دوره‌های مداری طولانی، این کار سال‌ها طول می‌کشد.

داده‌های مربوط به تی‌دبلیو هیدرا، از طیف‌نگار تصویربرداری تلسکوپ فضایی (STIS) نصب‌شده روی هابل به دست آمده‌اند. دید فروسرخ تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) ممکن است بتواند سایه‌ها را با جزئیات بیشتری نشان دهد.

منبع: تابناک

کلیدواژه: احمد علیرضابیگی استیضاح فاطمی امین سید مهدی نیازی حمیدرضا الداغی حسام محمودی تلسکوپ هابل احمد علیرضابیگی استیضاح فاطمی امین سید مهدی نیازی حمیدرضا الداغی حسام محمودی تلسکوپ فضایی منظومه شمسی سایه ها قرص ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۸۰۱۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رصد عنکبوت در سیاره سرخ

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از اسپیس، مدارگرد مارس اکسپرس آژانس فضایی اروپا، عکس جدیدی را از ویژگی‌های کوچک و تاریک سیاره سرخ ثبت کرده که به عنکبوت‌ شباهت دارند. 

بررسی‌های صورت گرفته از تصاویر مذکور، این ویژگی‌ها را ‌مانند گروهی عنکبوت نشان می‌دهد که در منطقه‌ای از مریخ موسوم به اینکا سیتی (Inca City) واقع در نزدیکی قطب جنوب سیاره سرخ در حال حرکت هستند و اگرچه در روز زمین بارش‌های مداوم شکوفا شدن گل‌ها را در پی داشته اما، در سیاره سرخ شاهد لشگر عنکبوت‌ها هستیم.

این ویژگی‌های کوچک و تاریک از میان شکاف‌های سطح مریخ جوانه می‌زنند. دانشمندان می‌گویند، این پدیده زمانی ظاهر می‌شود که نور خورشید بهاری بر لایه‌های دی اکسید کربن که در زمستان تاریک مریخ رسوب کرده‌اند، می‌تابد.

 براساس بیانیه آژانس فضایی اروپا،  یخ دی‌اکسید کربن به نوبه خود در لایه زیرین سطح مریخ به گاز تبدیل می‌شود و درنهایت تجمع حاصل از آن به شکل یخ ضخیم درمی‌آید‌.

گاز آزادشده، غبار تیره را از زمین زیرین خود به سمت بالا می‌برد و در نهایت گرد و غبار را وادار می‌کند تا پیش از نشستن روی سطح، مانند آب فوران‌کرده از یک آبفشان، از لایه‌های بالایی یخ پرتاب شود. این امر، ساختارهای ترک‌خورده و عنکبوت‌مانند را در اندازه ۴۵ متر تا یک کیلومتر ایجاد می‌کند.

منطقه موسوم به اینکا که به طور رسمی با نام «آنگوستوس لابیرینتوس» (Angustus Labyrinthus) شناخته می‌شود، شبکه‌ای خطی و تقریباً هندسی از برآمدگی‌ها مانند آنچه که روی زمین است را به نمایش می‌گذارد و بخشی از یک ویژگی دایره‌ای به عرض تقریبی ۵۳ مایل (۸۶ کیلومتر) است.

مقامات سازمان فضایی اروپا در بیانیه‌ای گفتند: ما هنوز دقیقاً مطمئن نیستیم که منطقه اینکا چگونه شکل گرفته، ممکن است تپه‌های شنی در طول زمان به سنگ تبدیل شده باشند. شاید موادی مانند ماگما یا ماسه از میان صفحات شکسته سنگ مریخ به بیرون نفوذ کرده و این منطقه شکل گرفته است.

جدیدترین تصاویر از  این منطقه توسط دوربین استریو با وضوح بالا مدارگرد مارس‌اکسپرس در ۲۷ ماه فوریه حدود دوماه پیش هنگام فصل پاییز مریخ ثبت شده است.

انتهای پیام/